Zapraszamy nauczycieli i uczniów klas VII i VIII szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół średnich do udziału w wykładach popularnonaukowych z cyklu "Naukowe Czwartki", które odbywają się raz w miesiącu na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy ul. prof. Stanisława Łojasiewicza 11 w czwartki o godzinie 10.30.

Uczestnictwo w wykładach jest bezpłatne, jednak wymagana jest wcześniejsza rejestracja.
 

13.10.2022 r. godz. 10.30

Dr Krzysztof Głód

Dr Krzysztof Głód pracuje w Zakładzie Astrofizyki Relatywistycznej i Kosmologii w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Główny obszar jego badań stanowią niejednorodne modele kosmologiczne rozważane w ramach ogólnej teorii względności. Ponadto jego zainteresowania naukowe obejmują teorię zaburzeń kosmologicznych, teorię fal grawitacyjnych oraz teorię propagacji światła wczasoprzestrzeniach.

Lokalna Grupa Galaktyk i jej najbliższe sąsiedztwo

W wykładzie zaprezentuję najważniejszych członków Grupy Lokalnej i dominujące galaktyki grup ościennych tworzących najbliższe sąsiedztwo Galaktyki. Poruszę kwestię formowania struktur we Wszechświecie i powstawania galaktyk. Omówię budowę galaktyk, ich klasyfikację i wzajemne oddziaływania.

10.11.2022 r. godz. 10.30

Dr Anna Wójtowicz

Anna Wójtowicz ukończyła studia doktoranckie na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2022 roku. Jej rozprawa pt.: “Emisja Radiowa w Galaktykach Wczesnego Typu: głośność radiowa, cykle aktywności dżetów oraz struktura wielkoskalowa”, dotyczyła szerokiego zakresu zagadnień związanych z ewolucją radiogalaktyk. Anna Wójtowicz w swojej pracy wykorzystuje analizę w szerokim zakresie widma elektromagnetycznego do badania własności radiogalaktyk.

Od tego roku jest również zatrudniona na Uniwersytecie Masaryka w Brnie w Republice Czeskiej, gdzie odbywa staż zawodowy kontynuując swoje badania nad radiogalaktykami.

Fascynujący świat radiogalaktyk

Radiogalaktyki są to galaktyki, które świecą na falach radiowych. W ich centrach znajdują się supermasywne czarne dziury, z okolic których materia jest wystrzeliwana na odległości wielokrotnie przekraczające rozmiary galaktyki obserwowane w zakresie optycznym. Materia ta świecąc w zakresie radiowym tworzy rozciągłe struktury o różnorakich kształtach. Czego możemy się dowiedzieć o tych obiektch obserwując je w zakresie radiowym? W jaki sposob materia jest wyrzucana poza galaktykę?

Na te, jak i wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć podczas mojego wykładu.

8.12.2022 r. godz. 10.30

Dr Witold Zawadzki

Czy zastanawialiście się kiedyś skąd wzięły się znane nam pierwiastki chemiczne? W jaki sposób powstały wszystkie atomy, z których sami jesteśmy zbudowani? Okazuje się, że każdy z nas nosi w sobie część gwiazdy! Podczas wykładu dowiecie się jakie procesy kosmiczne doprowadziły do powstania pierwiastków, zarówno tych lekkich, jak i ciężkich.

Skąd się wzięły pierwiastki we Wszechświecie

Dr Witold Zawadzki pracuje w Zakładzie Fotoniki w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się plazmą oraz ultraszybką spektroskopią laserową. Jak sam mówi, w pracy "strzela z lasera w plazmę". Jego zainteresowania badawcze obejmują optykę atomową, fotonikę i technikę laserową. Angażuje się również w popularyzację fizyki (wykłady popularnonaukowe, warsztaty przyrodnicze, konkursy fizyczne, np. "Lwiątko", "Świetlik"). Jest współredaktorem czasopism "Foton" i "Neutrino" oraz aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Poza tym interesuje się lotnictwem cywilnym i awioniką.

12.01.2023 r. godz. 10.30

Dr Paweł Dąbczyński

W czasie pisania streszczenia tego wykładu na ziemi wykorzystano 6 838 590 MWh energii, z czego 1 017 198 MWh pochodziło ze źródeł odnawialnych, co stanowi zaledwie ~15% (wg. strony www.worldometers.info). W tym samym czasie do powierzchni ziemi dotarło 42 850 908 575 MWh energii pochodzącej z promieniowania słonecznego. Przyjmując pewne porównanie energii do wody w butelce, to gdyby przyjąć, że energia słoneczna docierająca do ziemi odpowiada wodzie o objętości 1.5 litra, to nasze obecne zapotrzebowania można by porównać do 1 kropli w tej butelce. Kluczowym problem, który się pojawia to jak wykorzystać tą nadwyżkę energii na nasze potrzeby. Jedno z rozwiązań znamy od 1839 roku, kiedy to, Alexandre-Edmond Becquerel jako pierwszy zaobserwował zjawisko fotowoltaiczne. Otworzyło to nową perspektywę bezpośredniego przetwarzania energii słonecznej na energię elektryczną. Co z tym wszystkim ma wspólnego piasek, plastik i sok z malin? Dowiedzą się Państwo na wykładzie.

Piasek, plastik i sok z malin – a czysta energia!

Paweł Dąbczyński jest asystentem w Zakładzie Inżynierii Nowych Materiałów na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. W swojej pracy zajmuje się badaniem układów elektronicznych opartych na polimerach przewodzących. Centrum tematyki badawczej zajmują zjawiska fizykochemiczne zachodzące na powierzchniach międzyfazowych w układach organicznych i hybrydowych, stosowanych w urządzeniach elektronicznych.