Dr Marcin Zagórski realizuje badania w Zakładzie Teorii Układów Złożonych na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej pracy używa modeli komputerowych wspartych danymi eksperymentalnymi by zrozumieć jak organizmy żywe przetwarzają informację w trakcie swojego rozwoju. Do Polski wrócił po 5-latach pobytu za granicą, by w ramach uzyskanego grantu stworzyć własną grupę badawczą. Aktywnie działa na rzecz popularyzacji nauki, przez kilka lat prowadził warsztaty z fizyki dla uczniów szkół ponadpodstawowych, organizuje konferencje naukowe i wygłasza wykłady popularnonaukowe.

System GPS a rozwój organizmu wielokomórkowego - 14 października 2021

W naszych ciałach jest blisko 40 bilionów komórek. To jest ogromna liczba, a wszystko zaczyna się od jednej zapłodnionej komórki. Komórki dzielą się zwiększając swoją liczebność, ale to co jest niesamowite to jak z tej jednej, powstają ich biliony, które różnią się kształtem, rozmiarem oraz pełnioną funkcją. Co więcej komórki dokładnie wiedzą gdzie, kiedy i jaką funkcję mają pełnić. Skąd komórki czerpią tę wiedzę? Czy komórki mają dostęp do odpowiednika systemu nawigacji satelitarnej pozwalającego im określić swoją pozycję w rozwijającej się tkance? W swoim wystąpieniu odpowiem na to pytanie przyglądając się między innymi rozwojowi rdzenia kręgowego. Przedstawię również najnowsze osiągnięcia pozwalające śledzić rozwój organizmu na poziomie komórkowym. Na zakończenie, pokażę jak zrozumienie mechanizmów pozwalających komórce określić swoją pozycję w tkance, może pomóc w projektowaniu terapii odbudowujących zniszczone tkanki.

Mgr inż. Leszek Nowak, pracownik Zakładu Technologii Informatycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Naukowo zajmuje się analizą przetwarzaniem obrazów i wzorców w kontekście wczesnego wykrywania nowotworów skóry. Na jego zajęciach można poznać rozmaite aspekty produkcji gier poczynając na animacji kończąc na symulacji.

Hobbystycznie stworzył już ponad 20 tytułów do szuflady. Aktualnie rozwija komercyjną produkcje Lumencraft gdzie stara się wykorzystać wszystkie swoje umiejętności.

Jak zacząć tworzyć gry? I czy warto? - 4 listopada 2021

W trakcie spotkania opowiem o mojej przygodzie z tworzeniem gier. Zaprezentuję swoje małe projekty, które pozwoliły mi rozpocząć i zgłębić rozmaite aspekty produkcji gier.
W subiektywny sposób odpowiem na pytanie „jak zacząć i czy warto?”.

Dr Jeremi Ochab pracuje naukowo w Zakładzie Teorii Układów Złożonych (czymkolwiek one są) na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadzi badania skupiające się na metodach analizy danych, neuronauce, jak również na stylometrii i lingwistyce ilościowej. Jego obecne zainteresowania naukowe związane są z interdyscyplinarnymi zastosowaniami narzędzi matematycznych (analizy sieci złożonych, analizy szeregów czasowych, teorii macierzy losowych) i uczenia maszynowego. Sprawdza, co mają w głowach ludzie, myszy i muszki owocówki. Od zeszłego roku uczestniczy w badaniach pt. "Biologicznie inspirowane sztuczne sieci neuronowe".

 
Kiedy dr Ochab nie jest doktorem, to bywa magistrem anglistyki, a przy tym początkującym tłumaczem. Przełożył m.in. książki popularnonaukowe Neila deGrasse'a Tysona "Astrofizyka dla zabieganych", Helen Czerski "Burza w szklance wody. Fizyka w życiu codziennym" czy Randalla Munroe "Tłumacz rzeczy, złożone sprawy w prostych słowach".

Nerwowa i krytyczna - sieć - 2 grudnia 2021

Każdy z nas ma na wysiągnięcie ręki mapę miasta, w którym mieszka; wiemy, jak dostać się z domu do szkoły i gdzie będą korki. A czy wiemy, którędy biegną myśli, czy mamy dostęp do mapy naszego mózgu i w jaki sposób możemy ją wyrysować? Nawet jeśli dostaniemy sieć połączeń neuronalnych, to w jaki sposób możemy ją przeanalizować? Czy możemy spodziewać się po niej pewnych zachowań albo przewidzieć kiedy się zepsuje? W końcu, czy sztuczne sieci neuronowe są podobne do tych wymyślonych przez naturę?
No i to krytyczne pytanie – dlaczego o tym wszystkim będzie mówił fizyk?
Na te i podobne pytania odpowiem, pokazując badania związane z teorią grafów, neuronaukami i sztuczną inteligencją z ostatnich dwu dekad.

Dr Dominika Hunik ukończyła w Uniwersytecie Jagiellońskim studia doktoranckie z astronomii i w 2019 r. obroniła rozprawę doktorską pt. ,,O potoku konforemnym na S3 i innych układach rezonansowych”. W doktoracie zajmowała się głównie fizyką matematyczną, m.in. problemem stabilności czasoprzestrzeni AdS. Pani Doktor studiowała również fizykę komputerową.

Obecnie pracuje w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i jej najważniejsze zainteresowania naukowe koncentrują się wokół astrofizyki teoretycznej i ogólnej teorii względności.

Prywatnie zaś pasjonuje się motoryzacją i cukiernictwem.

 

Struktura i ewolucja gwiazd - 13 stycznia 2022

Wykład będzie poświęcony podstawowym zagadnieniom dotyczącym budowy i życia gwiazd.

W pierwszej części zostanie przedstawiona struktura wewnętrzna gwiazd oraz ich skład chemiczny, a także zostaną omówione procesy umożliwiające im świecenie przez miliardy lat. W drugiej części omówiona zostanie ewolucja gwiazd, począwszy od narodzin w obłokach gazu, poprzez etap ciągu głównego, aż po końcowe stadia życia, które w przypadku masywnych obiektów mogą prowadzić do wybuchu supernowej i powstania czarnej dziury.

Z wykładu dowiemy się także czym jest diagram Hertzsprunga–Russella i jak z upływem lat zmieniają się położenia gwiazd na tego typu wykresie.

Dr hab. Jacek Bieroń prof UJ pracuje w Zakładzie Optyki Atomowej Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się teorią atomu. W ramach współpracy z fizykami z konsorcjum CompAS (Computational Atomic Structure = https://compas.github.io) konstruuje i rozwija programy komputerowe, służące do modelowania elektronowej struktury atomów i jonów. J. Bieroń zajmuje się między innymi badaniem łamania symetrii dyskretnych w układach atomowych, poszukiwaniem elektrycznych momentów dipolowych, obliczeniami struktur elektronowych w atomach superciężkich, oddziaływaniami powłok elektronowych z momentami elektromagnetycznymi jąder atomowych. W wolnych chwilach tłumaczy książki popularno-naukowe.

 

Dlaczego złoto jest żółte czyli efekty relatywistyczne w chemii i fizyce atomowej - 10 marca 2022

Zjawiskami w mikroświecie rządzą prawa mechaniki kwantowej, natomiast zjawiskami w skali makro rządzą równania teorii względności. W wykładzie będę się starał pokazać, że teoria względności odgrywa istotną rolę w opisie struktury atomów i molekuł, w fizyce atomowej i w chemii – wpływa między innymi na kolory metali szlachetnych, oraz podwyższa napięcie akumulatora samochodowego.

Dr Szymon Sikora jest astrofizykiem i kosmologiem. Pracuje w Zakładzie Astrofizyki Relatywistycznej i Kosmologii, w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej pracy naukowej zajmuje się zagadnieniem wpływu wielkoskalowych struktur znajdujących się we Wszechświecie na pomiary wielkości fizycznych, ważnych z punktu widzenia kosmologii. W tym celu bada szczególne rozwiązania w ramach ogólnej teorii względności, zwłaszcza w kontekście teorii zaburzeń. Pasjonuje się zagadką ciemnej materii oraz ciemnej energii.

Więcej niż kalkulator. O możliwościach algebry komputerowej - 7 kwietnia 2022

Popatrzmy, gdzie patrzymy. Czym jest okulografia?

Metafora mówi, że oczy są zwierciadłem duszy. Faktycznie, obserwując, gdzie ktoś patrzy, możemy się wiele dowiedzieć o tym, co go interesuje, jak postrzega rzeczywistość. Ale jak to badać? Służy nam do tego okulograf, z angielska nazywany także eyetrackerem, sprytne urządzenie, które wykorzystując promieniowanie podczerwone, pozwala określać ruch naszj gałki ocznej, a więc miejsce, w które patrzymy. Wystarczy złożyć tę informację z rejestracją obrazu przed nami i gotowe.

Dr Urszula Pajdosz-Śmierciak pracuje na stanowisku asystenta w Zakładzie Radioastronomii i Fizyki Kosmicznej Obserwatorium Astronomicznego Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. W swojej pracy naukowej zajmuje się głównie obserwacjami w zakresie radiowym, w tym badaniem niskoczęstotliwościowej i wielkoskalowej emisji synchrotronowej związanej z supermasywnymi czarnymi dziurami rezydującymi w centrach aktywnych galaktyk.

 

Czarna dziura na talerzu - czyli jak powstało zdjęcie supermasywnej czarnej dziury w galaktyce M87 - 2 czerwca 2022

Możliwość wyodrębniania detali danego obiektu niebieskiego – zdolność rozdzielcza – zależy od długości fali na jakiej go obserwujemy oraz od wielkości apertury naszego teleskopu. Im większy teleskop – tym lepiej, jednak na pewnym etapie obecna inżynieria stawia przed nami ograniczenia nie do pokonania.

Co można by osiągnąć, gdyby powstał teleskop wielkości Ziemi?

Dokładniej rzecz biorąc – radioteleskop, którym za pomocą (wartej pierwszej Nagrody Nobla za odkrycia astronomiczne) interferometrii radiowej bezpośrednio zaobserwowano supermasywną czarną dziurę w centrum pobliskiej, aktywnej galaktyki M87 w - do tej pory nieosiągalnej - skali horyzontu zdarzeń.

Jak to zrobić i czym właściwie są aktywne jądra galaktyk?

Co może radioastronomia czego nie może optyka i na czym polega synteza apertury?